Van boerenerf tot paradijs: het pragmatische idealisme van Rob van der Rijt

Van boerenerf tot paradijs: het pragmatische idealisme van Rob van der Rijt

07/10/2025 - 12:51

Dit keer een speciale aflevering van de podcast De Duurzaamheidstransitie. Als afsluiting van het eerste seizoen spreken we met Rob van der Rijt, onderzoeker bij het lectoraat Sustainability Transitions aan Breda University of Applied Sciences en oprichter van het Klimaatplein. In dit artikel duiken we dieper in de drijfveren, ervaringen en toekomstvisie van de vaste interviewer van deze podcast, die nu eens aan de andere kant van de tafel zit.
  • Podcasts

Persoonlijke Drijfveren

Rob vertelt dat zijn inzet voor duurzaamheid zijn oorsprong vindt in twee persoonlijke aspecten. Allereerst is er zijn jeugd, waarin hij veel tijd doorbracht op de boerderij van zijn grootouders en in natuurgebieden zoals de Maashorst in Uden. Deze vroege verbinding met de natuur wekte een diepe liefde op, die hem later motiveerde om actie te ondernemen tegen de schade die de huidige economie de natuur toebrengt, wetende hoe kwetsbaar en belangrijk een gezonde leefomgeving is.

Daarnaast speelt een psychologische component mee, hoewel Rob aangeeft er zelf nog niet helemaal zeker van te zijn. De ziekte van zijn moeder - Rob was 19 ten tijde van de diagnose - en haar overlijden - 12 jaar later, staat voor hem symbool voor het "Moeder Aarde" stuk. Het verlangen om "Moeder Aarde" te redden, om te proberen er toch nog iets moois van te maken, reflecteert de hoop en drive die hij ervoer tijdens de ziekte van zijn moeder. Dit persoonlijke aspect verklaart wellicht waarom hij, in tegenstelling tot velen met een vergelijkbaar gevoel van ongerustheid over de natuur, daadwerkelijk besloot om van duurzaamheid zijn levensmissie te maken.

Ondernemen

De weg naar zijn huidige rol was een bewuste, maar ook risicovolle, onderneming. Rob verliet een comfortabele en "leuke, goede baan" bij de Rabobank, waar hij als coöperatieadviseur al bezig was met coöperatief denken en doen op lokaal gebied. Hij wilde echter meer bezig kunnen zijn met maatschappelijk verantwoord ondernemen bij bedrijven. Na een periode bij een bedrijf dat ondernemingen hielp klimaatneutraal te worden, zette hij de stap om zelf het Klimaatplein op te richten. Deze beslissing werd door zijn omgeving als onzeker beschouwd, vooral gezien de nog beperkte aandacht voor klimaatverandering destijds. Maar omdat Rob kon rekenen op een vangnet door de baan van zijn vrouw en zijn opgebouwde netwerk, had hij de zekerheid dat hij altijd nog terug kon vallen op zijn eerdere ervaringen mocht zijn eigen onderneming niet slagen. Deze stap gaf hem de vrijheid om zelf de koers van het Klimaatplein te bepalen en te innoveren.

Beïnvloeden en Verbinden

Rob's aanpak is er een van pragmatisme en "gewoon doen". Hij blikt terug op momenten waarin hij, met een bijna kinderlijke naïviteit, grootschalige bijeenkomsten voor elkaar wist te boksen en invloedrijke figuren zoals ministers en prinsessen wist te betrekken. Een sprekend voorbeeld is hoe hij de voorzitter van VNO-NCW, Hans de Boer, wist te verbinden met Marjan Minnesma van Urgenda om zo de kloof tussen bedrijfsleven en klimaatactivisme te overbruggen. 

Onze podcast, waarin Rob als interviewer fungeert, heeft hem de rol van transitiemakers in Nederland nog beter doen begrijpen. Hij concludeert dat een van de belangrijkste gemeenschappelijke kenmerken van deze voortrekkers is dat zij "gewoon maar blijven doorgaan, ondanks misschien de tegenstand die ze krijgen". 

Een paradijs

Op de vraag naar het eerste beeld dat in hem opkomt bij de duurzaamheidstransitie, beschrijft Rob een Hof van Eden, of een paradijs. Hij ziet een toekomst voor zich met schone lucht, schoon water, weelderig groen en rijke biodiversiteit, waar mensen gelukkig en gezellig samenleven, picknicken, muziek maken en boeken lezen, en natuurlijk ook werken. Dit idealistische einddoel is een constante drijfveer voor hem, wat hem helpt door te gaan wanneer het moeilijk wordt.

Het eerste woord dat hem te binnen schiet, is "meditatie". Deze persoonlijke praktijk, die hij al zo'n tien jaar beoefent, helpt hem te reflecteren, innerlijke rust te vinden en hoop en energie op te doen. Hij ziet meditatie niet alleen als een middel om met duurzaamheid bezig te zijn, maar ook als een integraal onderdeel ervan. Het helpt je "met beide voeten aan de grond" te blijven, buiten de waan van de dag en sociale media, en je te richten op de essentie van het leven: "zorgen voor elkaar, zorgen voor je omgeving, voor je natuurlijke leefomgeving". Dit leidt tot een liefdevolle interactie met medemensen en de natuur.

Trots en toekomstdromen

Waar Rob het meest trots op is, is zijn doorzettingsvermogen om 12 jaar lang met het Klimaatplein het MKB te helpen in de klimaattransitie. De impact is aanzienlijk: het platform is bijna 3 miljoen keer geraadpleegd en wordt maandelijks 25.000 keer bezocht door bedrijven en instellingen die duurzamer willen ondernemen. Dit heeft geleid tot minstens een gereduceerde "megaton CO2". Zijn motivatie is altijd geweest om concrete impact te maken en te zien dat bedrijven stappen zetten om van fossiele brandstoffen af te gaan en meer circulair te ondernemen.

Voor de toekomst koestert Rob een droom: het opzetten van een voedselbos. Dit project spreekt hem aan vanwege de tastbare, hands-on aard ervan, als contrast met zijn huidige, meer conceptuele werk. Het is een wens om bij te dragen aan het herstel van de Nederlandse landbouwgrond, met de visie om deze "regeneratief op orde te brengen".

Hobbels en advies

De grootste uitdaging voor Rob is de "harde realiteit van hoe hard de opwarming van de aarde gaat", wat demotiverend kan zijn. Ondanks dit besef, kiest hij ervoor niet te blijven hangen in verdriet, maar gebruikt hij meditatie, stoïcijnse veerkracht en creativiteit om nieuwe kansen en ideeën te vinden. Hij gelooft in het zetten van "kleine stapjes met andere mensen, met andere organisaties om het verlies aan biodiversiteit minder erg te maken of het juist een stukje groener te maken".

Zijn advies aan startende ondernemers of mensen die willen bijdragen aan een duurzamere wereld is dan ook veelomvattend:

  • "Gewoon doen" als je de gelegenheid hebt en in je idee gelooft.
  • Werk niet alleen: Sluit je aan bij netwerken zoals BCorps, lokale duurzaamheidsclubs, of laat je inspireren door podcasts over de duurzaamheidstransitie. Leer van de kennis, kunde en ervaringen van andere ondernemers, want "er zijn al heel veel ondernemers die al stappen hebben gezet en die al fouten hebben gemaakt en daarvan hebben geleerd".
  • Zoek innerlijke rust: Dit kan via meditatie of tijd doorbrengen in de natuur.
  • Luister naar jezelf: Als je ongelukkig bent op je werk, "ga eens om je heen kijken" en voer gesprekken met loopbaancoaches of mensen in werkvelden die je interesseren.

Tenslotte moedigt Rob aan om, net als hijzelf deed met de podcast, jezelf te laten interviewen of over je reis te praten, om zo te reflecteren en je motivaties helder te krijgen. Dit helpt om "terug naar de basis, naar je waarde" te gaan.